20 Temmuz 2008 Pazar

Eski Mısır'da Heykel Sanatının Gelişimi



Mimari ve kabartma sanatında olduğu gibi, heykel sanatı da bütünüyle dini simgelerin emrindedir. Mezar yapılarında bulunan heykellerin kişinin Ka’sını barındırdığına inanılmaktaydı. Kral heykelleri krallara ait mezar komplekslerinde yani piramittin doğu yönündeki tapınaklarda diğer kişilerin heykelleri ise, mastabaların serdab adı verilen kapalı odalarında yer almaktaydı. Ölüm, ölüm ötesi sonsuz hayat için hazırlanan ve insanlar tarafından seyredilmeyen bu heykellerde ideal bir insan imgesi esas alınmaktaydı. Kişisel yorumlardan, ifadelerden mümkün olduğunca kaçınılmaktaydı. Ancak bazı istisnai eserlerde heykeltıraşın eserini yorumlayarak yaptığı, tasvir edilen kişinin fiziksel ve psişik özelliklerini tüm ayrıntılarıyla ifade ettiği bilinmektedir. Eski imparatorluk mimarisinde birbirini dik kesen hatlara küp, silindir gibi keskin hatlı geometrik formlara ağırlık verildiği görülür. Kabartmalarda da aynı keskinlik sezilir. Heykel sanatında da insanın plastik imgesi aynı keskinlik içinde yer almıştır. Heykel, bulunduğu yerden doğru karşıya ifadesiz, bir şekilde bakmakta, kollar yana açılmamakta ve baş asla yana dönmemektedir. Heykellere bu fani dünyayı umursamayan ve sonsuzluk alemine nazar eden mistik bir ifade egemen olmaktadır. Durağan, statik ifade de bununla sıkı sıkıya bağlantılıdır. Ka heykellerinde genellikle insanın doğal boyutları esas alınmaktadır. Kabartma sanatında olduğu gibi belirlenmiş oranlar bu sanat dalında da mevcuttur. Bu oranlar heykelin yontulacağı taş kitlesinde haç biçiminde bir takım aletler ile taşınır.
Heykelde de birim yumruktur. Figürün toplam yüksekliği, bir birimin 18 katıdır. Eski imparatorluk devrinde, heykellerin çoğu boyalıdır. Erkek tenleri kızıl kahverengi, kadın tenleri açık sarı, heykelin kaidesi siyah beyaz, elbiseler beyazdır. Bazı zamanlar kırmızı bir kontur elbiseyi kuşatır. Peruka, kaş, sakal, bıyık, siyahtır ve bunun yanında gözler sürmelidir. Çoğu heykelde gözün beyazı ve bebeği çeşitli malzemelerin-bunların içinde kıymetli taşlar da vardır-bir araya getirilmesiyle meydana gelir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder